اخیرا با تلاش یکی از همکاران خوبم توانستم به تصاویری کمیابی از آرشیو کتابخانه کنگره ایالات متحده امریکا دست پیدا کنم. تصاویر زیاد نیست اما متنوع است و تلاش دارم به مرور به اشتراک بگذارم. اما در بین این مجموعه تصاویر مربوط به سفر ایالاتی و یا به تعبیر امروزی ها استانی احمد شاه قاجار به سال هزار و دویست و هشتاد و نه به شهر ارومیه فوق‌العاده است و البته قابل تامل نخست آنکه وضعیت بد معیشتی و اقتصادی مردمان مظلوم این شهر در تصاویر کاملا مشهود است لازم است یادآوری کنم این دوره و سال های پسین آن بدترین شرایط در تاریخ معاصر برای مردمان این شهر رقم خورد جنگ خانمانسوز داخلی و قومی و قبیله ای به همراه نفوذ بیگانه این شهر را ویران کرد و مردمانش را آواره.

دوم اینکه این تصاویر در آرشیو کتابخانه کنگره ایالات متحده امریکا نگهداری می شود خود نشان از حضور آمریکایی ها در این دوره در این منطقه است که البته اینجانب در چند مقاله اشاره نمودم که آمریکایی ها نخستین حضور خود در ایران را از ارومیه آغاز نمودند و این تصاویر نویافته هم صدقی است بر این مدعا و سوم آنکه در تصاویر هم دقت کنیم مناظر زیبایی هست پرچم آن روز ایران و نشان شیر و خورشید ، خانه ها و حیاط های قدیمی که برگ های درخت انگور سایه بر آن انداخته.