تهران- ایرنا- علی ططری پژوهشگر حوزه مجلس، قانون اساسی و کلام رهبران انقلاب را تعیین کننده جایگاه مجلس در کشور دانست و گفت: افرادی که در مجلس حضور دارند برگزیدگان ملت هستند و شورای نگهبان نیز بر حُسن اجرای آن نظارت دارد. بنابراین چارچوب های کلی مشخص است و هیچ چیزی جدای از این نمی تواند اتفاق بیافتد.

به گزارش گروه اطلاع رسانی ایرنا؛ مجلس به عنوان مظهر خواست و اراده مردم نقش بی بدیلی در نظام حکومت و حکومت داری ایفاء می کند که نمایندگان به عنوان مهمترین اعضای آن در ۲ بُعد قانونگذاری و نظارت تاثیرگذار هستند.

از این رو احاطه بر مسایل کلان مملکتی، برخورداری از هوش و درایت سیاسی، قوه تشخیص بالا، قدرت تجزیه و تحلیل مسایل، حوصله، توانایی و سواد جست وجو، دستیابی و مطالعه اطلاعات به همراه مشاوران خوش فکر و با درایت و صاحب نظر از جمله ویژگی هایی است که انتظار می رود در یک نماینده مجلس در حد قابل قبول وجود داشته باشد که نمونه چنین ویژگی هایی را می توان در آیت الله سیدحسن مدرس مشاهده کرد. فردی که از دوره دوم تا ششم در مجلس شورای ملی حضور داشت اما به سبب مخالفت با زیاده خواهی های رضاخان در ۱۳۰۷خورشیدی دستگیر و به خواف خراسان تبعید شد و هفت سال در آنجا روزگار گذراند تا اینکه در ۲۲ مهر۱۳۱۶ خورشیدی به کاشمر انتقال یافت و سرانجام در ۱۰ آذر همان سال به شهادت رسید.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی، روز شهادت این مبارز نستوه بر پایه مصوبه مجلس شورای اسلامی در ۱۳۷۲ خورشیدی، روز «مجلس» نامگذاری شد.

پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا به مناسبت سالروز شهادت آیت الله سیدحسن مدرس و روز مجلس با «علی ططری» رییس مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی و پژوهشگر حوزه مجلس به گفت وگو پرداخته است.

**ایرنا: سابقه تشکیل نهاد قانونگذاری در ایران به چه زمانی باز می گردد
***ططری: آغاز تشکیل نهاد مجلس در ایران را باید مربوط به ۱۲۸۵ خورشیدی دانست؛ یعنی ۱۱۲ سال است که در ایران مجلس و نهاد قانونگذاری وجود دارد اما این سابقه را نباید تنها مایه تفاخر و مباهات ساده دانست بلکه چنین سابقه ای باید نشان دهنده این باشد که ما باید مراحل آزمون و خطای زیادی را سپری کرده باشیم؛ یعنی در این مدت باید از یک طرف آسیب شناسی صورت پذیرفته باشد و نقاط قوت را قوی تر و نقاط ضعف را برطرف و از جهتی دیگر برنامه ریزی و چشم اندازی برای آینده ترسیم کرده باشیم زیرا نگاهی به کشورهای متمدن و توسعه یافته جهان نشان می دهد که همواره از پارلمان قدرتمندی برخوردار بوده اند و این نهاد در هرم سیاسی آن کشورها نقش بسیار موثری دارد و تصمیم گیری و مصوبه های پارلمان در عرصه های مختلف سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی تاثیر گذار است.

**ایرنا: شما از یک نوع نگاه نقادانه و آسیب شناسانه سخن گفتید. در این ارتباط چه کارهای صورت گرفته و آیا توانسته است موثر واقع شود؟
***ططری: ایران با وجود پیشینه طولانی که در خصوص نهاد قانونگذاری دارد اما به نظر می رسد هنوز یک نگاه نقادانه و آسیب شناسانه به عملکرد و جایگاه مجلس وجود ندارد. هرچند در ۲ دهه گذشته تحقیق ها، پژوهش ها، نشست ها و همایش های متعددی در ارتباط با تاریخ و سابقه مجلس و آسیب شناسی این نهاد برگزار شده اما این بخش از پژوهش ها و تحقیق ها نتوانسته است در جریان و روند قانونگذاری و تصمیم هایی که نمایندگان اتخاذ می کنند، موثر واقع شود. از این رو یک نوع نگرانی در این حوزه وجود دارد. بنابراین ما فاصله قابل توجهی با استانداردهایی جهانی آن در کشورهای مختلف داریم که بسیاری از این فاصله ها قابل جبران است و می توانیم با برنامه ریزی های کوتاه مدت و بلندمدت در این حوزه خود را با استانداردهای جهانی کارکرد نهاد پارلمان هم سو کنیم.

**ایرنا: در بحث پیش سخن از فاصله قابل توجه نهاد مجلس در ایران با دیگر کشورهای جهان شد. دلیل این امر را چه می دانید؟
***ططری: بسیاری از عواملی را که باعث شده است تا نتوانیم جایگاه قابل قبولی در میان پارلمان های جهان داشته باشیم، باید در قوانین و مصوبه های مجلس جست وجو کرد. امروزه بسیاری از مصوبه ها در مجلس همچون طرح و لایحه با نُقصان های جدی روبرو هستند. از این رو بسیاری از این مصوبه ها یا مشمول اصلاحیه می شود یا استفساریه. برای نمونه می توان به قانون منع به کارگیری بازنشستگان اشاره کرد که به تازگی دولت اعلام کرده است که ۱۵ سوال از این قانون دارد. با وجود اینکه چند بار استفساریه بر آن وارد شده است. بنابراین مشاهده می شود که عده ای از بازنشستگان به همین ابهام ها رجوع می کنند و هنوز بر سر کار خود هستند، تعدادی دیگر بازنشسته شده اند و این قانون به جای اینکه نظم برقرار کند، در برخی موارد باعث ایجاد بی نظمی شده است.

در یک بُعد دیگر نظارت بر حُسن اجرای قانون که به عنوان دومین وظیفه هر پارلمانی در دنیا است چه جایگاهی در گفتمان پارلمانی ما دارد؟ نمایندگان تا چه اندازه به این امر مهم مبادرت می ورزند؟ این خود دلیل مهم دیگری است که ما باید نگاهی نقادانه نسبت به عملکرد مجلس داشته باشیم. از این رو در اینگونه مناسبت ها یعنی روز مجلس باید به آسیب شناسی پرداخت؛ یعنی همه رسانه ها باید به این مهم بپردازند که در طول یک سال گذشته نهاد مجلس چه عملکردی داشته است و تا چه اندازه توانسته موفق عمل کند. بنابراین اگر نتوانیم در طول هر سال عملکرد و کارنامه نهادهای مختلف را بررسی و آسیب شناسی کنیم، در غیر این صورت نمی توانیم کشوری مترقی شویم.

**ایرنا: در مواقعی مشاهده می شود که نهادهایی در صدد هستند که بر مصوبه های مجلس نظارت داشته باشند. با توجه به چنین مساله ای جایگاه مجلس در کشور را چگونه ارزیابی می کنید؟
***ططری: برای جلوگیری از نظارت بر مصوبه های مجلس از یک طرف باید به قانون اساسی رجوع کرد. اصول متعددی در این قانون وجود دارد که جایگاه مجلس را در کشور مشخص کرده است. برای نمونه اصل ۸۴ قانون اساسی می گوید هر نماینده در برابر تمام ملت مسوول است و حق دارد در تمام مسایل داخلی و خارجی دخالت داشته باشد. در همین قانون اساسی هم جایگاه دیگر نهادها مشخص شده است. از این رو هر نهاد باید وظیفه خود را انجام دهد. از طرفی دیگر برای مشخص شدن جایگاه مجلس در کشور می توان به کلام رهبران انقلاب اسلامی رجوع کرد. امام خمینی(ره) تاکید داشتند که مجلس در صدر امور است. آیت الله خامنه ای مقام معظم رهبری نیز همواره بر این کلام امام(ره) تایید کرده اند. ایشان به عنوان فردی که سابقه حضور در مجلس را نیز داشته و همیشه بر اختیارات این نهاد تاکید داشته اند. از این رو در قانون اساسی و در کلام رهبران انقلاب هیچگونه ابهامی در خصوص نقش و جایگاه مجلس در کشور وجود ندارد. افرادی که در مجلس حضور دارند برگزیدگان ملت هستند و شورای نگهبان نیز بر حُسن اجرای آن نظارت دارد. بنابراین چارچوب های کلی مشخص است و هیچ چیزی جدای از این نمی تواند اتفاق بیافتد.

**ایرنا: سالروز شهادت آیت الله سید حسن مدرس به عنوان روز مجلس نامگذاری شده است. به نظر شما این روحانی مبارز از چه ویژگی هایی برخوردار بود که به عنوان یک نماینده در طول تاریخ مجلس از دیگران متمایز شده است؟
***ططری: در طول ۱۱۲ سال تاریخ مجلس، آیت الله سیدحسن مدرس یکی از نمایندگان تاثیرگذار بود که توانست به عنوان زبان گویای مردم تبدیل شود. وی دارای جرات و جسارت بود و برای بیان درخواست های مردم شجاعت داشت. مدرس مجتهد جامع الشرایط و آگاه به زمانه خود به شمار می رفت که با هرگونه فساد مبارزه می کرد. علاوه بر این، عاملی که او را مدرس کرد، همان شجاعتی بود که در رفتار و کلام داشت. از این رو سالروز شهادت آیت الله مدرس را روز مجلس نام گذاری کرده اند. وی الگوی مجلس در کشور بود اما امروز ما افرادی نظیر او کم داریم.